Ουσιαστικά βρισκόμαστε σε μια νέα πολιτική φάση και υπάρχει μόνος ένας πόλος - Μπορεί να κάνει την υπέρβαση το ΠΑΣΟΚ και ο Ν. Ανδρουλάκης;
Η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα μπορεί να ξάφνιασε, αλλά σε κάθε περίπτωση ήταν μια αναγκαστική επιλογή, ένας μονόδρομος. Όταν ηγείσαι ενός κόμματος επί δεκατέσσερα χρόνια και τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχεις ηττηθεί σε τρεις Βουλευτικές, σε Ευρωεκλογές και στις εκλογές στην Αυτοδιοίκηση το 2019, έχεις εξαντλήσει το πολιτικό σου κεφάλαιο και δεν έχεις προωθήσει – είτε γιατί δεν μπορούσες είτε γιατί δεν ήθελες- τις αναγκαίες αλλαγές στο κόμμα σου, τότε δεν έχεις και πολλά περιθώρια. Ιδιαίτερα οι δύο βαρύτατες ήττες στις Βουλευτικές Εκλογές τον Μάιο και τον Ιούνιο με διαφορές πάνω από 20% και η συρρίκνωση των δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ κατά περίπου 50% καθιστούσαν την παραίτησή του στοιχειώδη πράξη πολιτικής ευθύνης και αξιοπρέπειας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πλήρωσε την αδυναμία του να αντιληφθεί την πραγματικότητα, την αδυναμία του να μετεξελιχθεί μετά τις ήττες του 2019, την εμμονή στην καταστροφολογία, τον μηδενισμό, την αναζήτηση αγανακτισμένων σε μια εποχή που δεν υπήρχαν και τα διαρκή φλερτ με τον αντισυστημισμό, τον ανορθολογισμό, τον αντιδυτικισμό. Τώρα η θέση του γίνεται ακόμα δυσχερέστερη μετά την αναγκαστική παραίτηση του Αλ. Τσίπρα που χρεώνεται όλα αυτά τα χαρακτηριστικά και την δική του αδυναμία να δημιουργήσει ένα σύγχρονο κεντροαριστερό κόμμα, αφού ο ίδιος είχε ροπή προς την διαμαρτυρία και την ευκολία του στείρου καταγγελτικού λόγου.
Και τώρα; Τι θα γίνει στον ΣΥΡΙΖΑ χωρίς τον Τσίπρα; Τι διεργασίες θα υπάρξουν συνολικά στον χώρο της Κεντροαριστεράς; Η αποστολή κατ΄αρχήν της νέας ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι καθόλου εύκολη. Οι μεγάλες αλλαγές συνήθως προωθούνται όταν υπάρχει δύναμη, όταν υπάρχουν δυναμικές, όχι όταν έχει προηγηθεί πολιτικός σεισμός και κατάρρευσή σου. Επιπλέον δύσκολα θα έχει την ίδια ικανότητα με τον Α. Τσίπρα να ενώνει ένα πολύχρωμο ψηφιδωτό δυνάμεων από ριζοσπάστες αριστερούς και σοσιαλδημοκράτες μέχρι δυνάμεις της λαϊκίστικης δεξιάς.
Ουσιαστικά βρισκόμαστε σε μια νέα πολιτική φάση και υπάρχει μόνος ένας πόλος. Έχει διαγραφεί σαφέστατα το περίγραμμα του κεντροδεξιού πόλου – έχει απορροφήσει μεγάλο κομμάτι του κέντρου και έχει αποκοπεί από την άκρα δεξιά με σαφή τρόπο – αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο στον χώρο της κεντροαριστεράς. Δεν συμβαίνει λόγω της πολυδιάσπασής της, δεν έχει αναδειχθεί το πρόσωπο που θα πάρει πάνω του την ιστορία και θα την εκφράσει με επιτυχία, αλλά δεν έχει βρεθεί ακόμη το πολιτικό μήνυμα και ο πολιτικός λόγος που θα εκφράσει τον χώρο. Αυτός δεν μπορεί να είναι ο ισοπεδωτικός λαϊκίστικος λόγος του ΣΥΡΙΖΑ, όπως και ο λόγος του ΠΑΣΟΚ του παρελθόντος. Όπως και η ΝΔ έχει κάνει ένα μεγάλο άλμα, έτσι και η κεντροαριστερά πρέπει να κάνει ένα μεγάλο άλμα.
Οι διεργασίες στον ΣΥΡΙΖΑ στρέφουν πιο έντονα τα βλέμματα προς το ΠΑΣΟΚ και τον Ν. Ανδρουλάκη. Αντικειμενικά δημιουργούνται δυνατότητες, ζωτικός χώρος. Μήπως λοιπόν άνοιξε ο δρόμος αυτό το κενό να το καλύψει το ΠΑΣΟΚ; Θα το δούμε, αν και την προηγούμενη περίοδο φάνηκαν δυσκολίες, όρια. Ο κ. Ανδρουλάκης δεν μπόρεσε – παρά την αύξηση των ποσοστών του ΠΑΣΟΚ – να δημιουργήσει αυτήν τη δυναμική τόσο προς τις πρώτες εκλογές όσο και ανάμεσα στις δύο εκλογές», ενώ υπήρξε μια χρυσή ευκαιρία, ενώ υπήρξε μια τεράστια ανακατανομή ψήφων.
Το ερώτημα όμως παραμένει. Μπορεί να κάνει την υπέρβαση το ΠΑΣΟΚ και ο Ν. Ζαχαρίας Ζούπης; Τίποτα δεν είναι αυτονόητο και σαφώς εξαρτάται από το αν θα μπορέσει να εκφράσει ένα μήνυμα, μια νέα ανάγνωση της πραγματικότητας, ένα εναλλακτικό αφήγημα. Μέχρι στιγμής δεν το έχει κάνει. Στο επόμενο διάστημα θα δούμε και ανάλογα θα δημιουργηθούν ή όχι δυναμικές.
Σε κάθε περίπτωση, οι διεργασίες στα δύο κόμματα της Κεντροαριστεράς θα έχουν ξεχωριστό ενδιαφέρον. Ας τις παρακολουθήσουμε … Το σίγουρο πάντως είναι ότι όσο δεν δημιουργείται ένας μεγάλος, σύγχρονος, κεντροαριστερός, σύγχρονος πόλος, ο Κ. Μητσοτάκης θα εκφράζει πλειοψηφικά το Κέντρο αλλά ακόμα και τμήματα της μεταρρυθμιστικής Αριστεράς. Θα δημιουργούνται δε ταυτόχρονα προϋποθέσεις για πιθανή ανάληψη υπερβατικών κινήσεων από πρόσωπα και κοινωνικές, πολιτικές δυνάμεις που αυτή την στιγμή δεν μπορούμε να διανοηθούμε.
Το μέλλον ξεκίνησε, θα έχει την σφραγίδα του εκλογικού αποτελέσματος, αλλά τα πάντα ρει.