Ευθύνες στην Πυροσβεστική και στο Δημόσιο, για την τραγωδία με την φονική φωτιά στο Μάτι επιρρίπτει το Διοικητικό Πρωτοδικείο, που έκανε δεκτές εν μέρει τις προσφυγές πέντε συγγενών θύματος, επιδικάζοντας τους αποζημίωση, συνολικά 150.000 ευρώ από τα 740.000 ευρω, που διεκδικούσαν.
Με την ίδια απόφαση το δικαστήριο κρίνει ότι, δεν προκύπτουν ευθύνες για την τοπική αυτοδιοίκηση σε πρώτο και δεύτερο βαθμό δηλαδή για την Περιφέρεια Αττικής και το Δήμο Μαραθώνα.
Συγκεκριμένα, το Διοικητικό Δικαστήριο (18ο Τριμελές ), με την υπ΄αριθμόν6874/2023 απόφαση του, επιρρίπτει αποζημιωτική ευθύνη στο Δημόσιο για παραλείψεις της πυροσβεστικής και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, ενώ αντιθέτως κρίνει ότι, δεν προκύπτουν ευθύνες για την Περιφέρεια Αττικής και τον Δήμο Μαραθώνος.
Σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην απόφαση, η Πυροσβεστική παρέλειψε να εισηγηθεί εγκαίρως την απαιτούμενη εισήγηση προς το όργανο, που θα αποφάσιζε την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση των πολιτών από τις περιοχές που κινδύνευσαν. Κρίνει επίσης το δικαστήριο ότι, σύμφωνα με τον νόμο η εισήγηση της Πυροσβεστικής, για την προληπτική απομάκρυνση των πολιτών αποτελούσε αναγκαία προϋπόθεση για την λήψη απόφασης, αφού η πυροσβεστική έχει την αρμοδιότητα, την ικανότητα και την δυνατότητα να εκτιμήσει την μελλοντική πορεία της πυρκαγιάς.
Το Διοικητικό Πρωτοδικείο απέρριψε επίσης τον ισχυρισμό της Πυροσβεστικής ότι, δεν υπήρχε επαρκής χρόνος για να εφαρμοστεί η δράση αυτή, ενώ επίσης επιρρίπτει ευθύνη στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, για την παράλειψη να ενημερώσει εγκαίρως τους πολίτες για τον εξελισσόμενο κίνδυνο, όπως και για τα μέτρα αυτοπροστασίας τους.
Σε άλλο σημείο της απόφασης το δικαστήριο δεν δέχεται τον ισχυρισμό του Δημοσίου, για συνυπαιτιότητα θύματος κατά 95% και επιδικάζει συνολικά 150 χιλιάδες ευρώ αποζημίωση στους συγγενείς του θύματος.
Στην απόφαση του αναφέρει μεταξύ άλλων το Δικαστήριο ότι:
«… ενόψει των ιδιαίτερων καθηκόντων και υποχρεώσεων των ως άνω δημόσιωνυπηρεσιών που απορρέουν από τις διατάξεις που προεκτέθηκαν, καθώς και τα διδάγματα της κοινής πείρας, την αρχή της καλής πίστης, την επιστημονική και επαγγελματική εκπαίδευση και εμπειρία των πυροσβεστών και των οργάνων της Γ.Γ.Π.Π., κρίνει ότι οι ως άνω παράνομες παραλείψεις των οργάνων του εναγόμενου Ελληνικού Δημοσίου συνιστούν υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής τους ευχέρειας.
Και συνεχίζει σε άλλο σημείο:
«.. τα αρμόδια όργανα του Πυροσβεστικού Σώματος, από το χρονικό σημείο εκδήλωσης της από 23.7.201 πυρκαγιάς στη θέση «Νταού Πεντέλης» του Δήμου Πεντέλης, την επέκταση και διάσπασή της σε δύο μέτωπα, περί ώρα 17:17 έως 17:30, έως την είσοδό της στον οικισμό του Νέου Βουτζά του Δήμου Μαραθώνα, στις 18:00, ουδέποτε εξέτασαν τη δυνατότητα οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης πολιτών και, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 6 παρ.5 στ ́ του ν.3013/2002 σε συνδυασμό με το άρθρο 44 του π.δ.210/1992, παρέλειψαν να διατυπώσουν εγκαίρως εισήγηση για την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση των εντός του ως άνω οικισμού και της εν γένει πληττόμενης περιοχής ευρισκόμενων πολιτών με σκοπό την προστασία και διάσωσή τους από την εξελισσόμενη καταστροφική πυρκαγιά, η οποία (εισήγηση) αποτελεί αναγκαία κατά νόμο προϋπόθεση για τη λήψη της σχετικής απόφασης από το αρμόδιο κατά περίπτωση όργανο».
«Εξάλλου, είναι απορριπτέα όσα προβάλλει το εναγόμενο Ελληνικό Δημόσιο, σχετικά με τη διακοπή του αιτιώδους συνδέσμου λόγω της συνδρομής γεγονότος ανωτέρας βίας, εξαιτίας των συνθηκών της συγκεκριμένης πυρκαγιάς, της ταχύτητας και του τρόπου εξάπλωσής της, της πολεοδομικής διάταξης των πληγέντων οικισμών και των σχεδόν θυελλωδών έως πολύ θυελλωδών ανέμων που έπνεαν, καθιστώντας αντικειμενικώς αδύνατη την κατάσβεσή της, σε συνδυασμό με τις 15 συνολικά δασικές πυρκαγιές που είχαν εκδηλωθεί την ίδια ημέρα στην επικράτεια, μεταξύ των οποίων και εκείνη της Κινέττας στον νομό Αττικής.
Και τούτο διότι, οι ανωτέρω παράνομες παραλείψεις των οργάνων του εναγόμενου Ελληνικού Δημοσίου δεν αφορούν στην αποτροπή και στην κατάσβεση της επίμαχης πυρκαγιάς, αλλά στην, καθ’ υπέρβαση της διακριτικής τους ευχέρειας, παράλειψη αφενός μεν εξέτασης της δυνατότητας οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης των πολιτών από τον Νέο Βουτζά και παροχής σχετικής εισήγησης στα όργανα με αποφασιστική αρμοδιότητα, αφετέρου δε έγκαιρης προειδοποίησης και πληροφόρησης των κατοίκων του ως άνω οικισμού σχετικά με τον επικείμενο και πραγματικό κίνδυνο που διέτρεχαν, με ταυτόχρονη παροχή εξειδικευμένων οδηγιών αυτοπροστασίας από τη συγκεκριμένη πυρκαγιά, με συνέπεια τον θάνατο της συγγενούς των εναγόντων. Άλλωστε, ούτε από το σύνολο των στοιχείων του φακέλου προκύπτει ότι ελήφθησαν μέτρα άκρας επιμέλειας και σύνεσης από τα όργανα της Γ.Γ.Π.Π. και του Πυροσβεστικού Σώματος, για την προστασία της ζωής των κατοίκων της εν λόγω περιοχής».
“Απορριπτέος ως αβάσιμος είναι ο ισχυρισμός του εναγόμενου Ελληνικού Δημοσίου, κατά τον οποίο είχε προβεί στην έγκαιρη ενημέρωση των πολιτών, δεδομένου ότι οι αναφερόμενες στην 14η σκέψη ανωτέρω ενέργειες των οργάνων τηςβ Γ.Γ.Π.Π., με τις οποίες οι πολίτες ενημερώθηκαν για τον υψηλό κίνδυνο εκδήλωσης πυρκαγιάς την επόμενη ημέρα, ήτοι για ένα φαινόμενο μέλλον και αβέβαιο, και τους παρασχέθηκε πρόσβαση σε γενικές οδηγίες αυτοπροστασίας στην περίπτωση εκδήλωσης δασικής πυρκαγιάς, δεν εκπλήρωσαν τον σκοπό των ανωτέρω διατάξεων, καθόσον με αυτές οι κάτοικοι του Νέου Βουτζά, μεταξύ των οποίων η θανούσα, δεν έλαβαν έγκαιρη προειδοποίηση και ειδική πληροφόρηση για τον υφιστάμενο και επικείμενο κίνδυνο που διέτρεχαν σε πραγματικό χρόνο, εξαιτίας της πυρκαγιάς που είχε ήδη αρχίσει να κατευθύνεται επικίνδυνα και καταστροφικά προς τον τόπο κατοικίας τους, ούτε έλαβαν συγκεκριμένες οδηγίες αυτοπροστασίας από την πυρκαγιά που εκδηλώθηκε σε ζώνη μίξης δασών-οικισμών/πόλεων, ενόψει και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της, της θέσης του εν λόγω οικισμού και των ιδιαιτέρως δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν κατά τον χρόνο εκείνο.
Να σημειωθεί ότι, και στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθήνας, όπου εκδικάζεται η υπόθεση κατά το ποινικό της σκέλος και ο δικαστικός πραγματογνώμονας, διορισμένος από την εισαγγελία, αλλά και ο τεχνικός σύμβουλος των μηνυτών έχουν επιρρίψει μεγάλες ευθύνες για παραλείψεις στην πυροσβεστική για μη εναέρια επιτήρηση και συντονισμό, για μη κήρυξη γενικής επιστράτευσης, για μη εισήγηση εγκαίρως, πριν τις 17.00, για απομάκρυνση των πολιτών παρόλο που γνώριζαν την πορεία της καταστροφής .
Για την περιφέρεια και τους Δήμους δεν έχουν επισημάνει κάποια παράλειψη σε κατασταλτικό επίπεδο, μετά την έναρξη της πυρκαγιάς .
Ειδικά για τους Δήμους σε προληπτικό επίπεδο διερευνάται, αν είχαν καθαριστεί τα οικόπεδα αγνώστων ιδιοκτητών και αν αυτό συντέλεσε στην εξάπλωση της πυρκαγιάς . Επίσης για τον μοναδικό κατηγορούμενο αστυνομικό πιλότο κατέθεσαν ότι, δεν πήρε εντολή από την πυροσβεστική να συνδράμει .
Σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο η κατάσβεση της πυρκαγιάς και η διάσωση των πολιτών είναι αρμοδιότητα του πυροσβεστικού σώματος οι δε άλλοι φορείς ( ΕΛ.ΑΣ, Λιμενικό, Ένοπλες Δυνάμεις, ΕΚΑΒ, ΟΤΑ κλπ ) συνεπικουρούν ανάλογα με τις εντολές της πυροσβεστικής, ο καθένας σύμφωνα με τις αρμοδιότητες που τον αφορούν.
Όπως έχουν καταθέσει οι δύο ειδικοί, η Πυροσβεστική, παρόλο που αρχικά ειδοποίησε όλους τους φορείς για την έναρξη πυρκαγιάς, στην συνέχεια όχι μόνο δεν τους έδωσε συγκεκριμένες εντολές να υλοποιήσουν, αλλά ούτε τους ενημέρωσε για την εξέλιξη της πυρκαγιάς.
