Με βάση το Σύνταγμα και την εκλογική νομοθεσία, η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική. Εξαιρούνται της υποχρέωσης όσοι είναι άνω των 70 ετών, όσοι πρόκειται να βρίσκονται κατά την ημέρα της ψηφοφορίας στο εξωτερικό, όσοι δεν μπορούν να μετακινηθούν για λόγους υγείας και οι εκλογείς που έχουν εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους ετεροδημοτών, αλλά δεν συστάθηκε εκλογικό τμήμα λόγω μη συμπλήρωσης του αριθμού των 40 τουλάχιστον ετεροδημοτών εκλογέων της ίδιας βασικής εκλογικής περιφέρειας.
Οι εκλογείς πρέπει να φέρουν μαζί τους την αστυνομική τους ταυτότητα ή τη σχετική προσωρινή βεβαίωση της αρμόδιας αρχής ή το διαβατήριό τους (ακόμα κι αν έχει λήξει) ή την άδεια οδήγησης ή το ατομικό βιβλιάριο υγείας όλων των ασφαλιστικών ταμείων. Σημειώνεται ότι τυχόν «κομμένα» δελτία αστυνομικής ταυτότητας είναι αποδεκτά.
Αναγνώριση και μέσω Wallet
H αναγνώριση των εκλογέων μπορεί να γίνει και με χρήση της ψηφιακής ταυτότητας που είναι προσβάσιμη μέσω της κυβερνητικής πύλης https://wallet.gov.gr.
Το προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού Σώματος και οι στρατιωτικοί που υπηρετούν στις Ένοπλες Δυνάμεις, ή στο Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή, ψηφίζουν με βάση τους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους στην περιφέρεια όπου υπηρετούν. Η αναγνώριση των στρατιωτικών και όσων υπηρετούν στα σώματα ασφαλείας γίνεται με βάση τις στρατιωτικές ή υπηρεσιακές τους ταυτότητες. Όσοι ένστολοι ψηφίσουν στον δήμο που είναι εγγεγραμμένοι, οφείλουν να προσκομίσουν στην εφορευτική επιτροπή βεβαίωση της υπηρεσίας τους ή της μονάδας τους ότι δεν έχουν εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους.
H σταυροδοσία
Ο μέγιστος αριθμός των σταυρών προτίμησης που μπορούν να σημειώσουν οι ψηφοφόροι υπέρ υποψηφίων είναι ανάλογος με τον αριθμό των βουλευτών που εκλέγονται από την οικεία εκλογική περιφέρεια.
Έτσι, στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται από ένας 1 μέχρι και 3 βουλευτές, σημειώνεται ένας σταυρός, όπου εκλέγονται από 4 έως και 7 βουλευτές, μέχρι δύο σταυρούς, από 8 έως και 12 βουλευτές, μέχρι τρεις σταυρούς, ενώ στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται περισσότεροι από 13 βουλευτές, μέχρι τέσσερις σταυρούς.
Ο αριθμός των σταυρών ανά περιφέρεια
Έως 4 σταυρούς μπορούν να βάλουν οι ψηφοφόροι στις εκλογικές περιφέρειες:
Α’ Αθηνών
Βόρειου Τομέα Αθηνών
Νότιου Τομέα Αθηνών
Α’ Θεσσαλονίκης
Έως 3 σταυρούς βάζουν οι ψηφοφόροι στις εκλογικές περιφέρειες:
Δυτικό Τομέα Αθηνών
Β’ Πειραιώς
Ανατολικής Αττικής
Αχαΐας
Β’ Θεσσαλονίκης
Ηρακλείου
Λάρισας
Έως 2 σταυρούς βάζουν οι ψηφοφόροι στις εκλογικές περιφέρειες:
Α’ Πειραιώς
Δυτικής Αττικής
Αιτωλοακαρνανίας
Δωδεκανήσου
Έβρου
Ευβοίας
Ηλείας
Ημαθίας
Ιωαννίνων
Καβάλας
Καρδίτσας
Κοζάνης
Κορινθίας
Κυκλάδων
Μαγνησίας
Μεσσηνίας
Πέλλας
Πιερίας
Σερρών
Τρικάλων
Φθιώτιδος
Χανίων
Τέλος, έως 1 σταυρό βάζουν οι ψηφοφόροι των εκλογικών περιφερειών:
Αργολίδος
Αρκαδίας
Άρτας
Βοιωτίας
Γρεβενών
Δράμας
Ευρυτανίας
Ζακύνθου
Θεσπρωτίας
Καστοριάς
Κέρκυρας
Κεφαλληνίας
Κιλκίς
Λακωνίας
Λασιθίου
Λέσβου
Λευκάδας
Ξάνθης
Πρέβεζας
Ρεθύμνου
Ροδόπης
Σάμου
Φλωρίνας
Φωκίδας
Χαλκιδικής
Χίου
Ανακάλυψα ότι είμαι διπλοεγγεγραμμένος – τι κάνω;
Είστε εγγεγραμμένος στα δημοτολόγια δύο ή περισσοτέρων δήμων. Για τις βουλευτικές εκλογές της 21ης Μαΐου, οφείλετε να ψηφίσετε στο δήμο της νόμιμης εγγραφής σας η οποία εξακριβώνεται κατόπιν επικοινωνίας σας με τους οικείους δήμους.
Ο δικαστικός αντιπρόσωπος θα σας καλέσει να υπογράψετε υπεύθυνη δήλωση ότι γνωρίζετε πως είστε διπλοεγγεγραμμένος και δεν ψηφίσατε ούτε και θα ψηφίσετε αλλού. Αυτές οι δηλώσεις θα συγκεντρωθούν στο Υπουργείο Εσωτερικών και θα διασταυρωθούν. Με αυτήν τη διαδικασία διασφαλίζεται το κύρος των εκλογών. Η διπλοψηφία απαγορεύεται και τιμωρείται αυστηρά.
Ειδικά κέντρα για τους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα
Με ειδική διάταξη που συμπεριελήφθη στον νόμο 5043/2023 (ΦΕΚ 91 Α΄/13.4.2023 – Άρθρο 36) προβλέπεται για πρώτη φορά η διαμόρφωση χώρου υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα για τα εκλογικά τμήματα που δεν βρίσκονται σε ισόγειο όροφο και δεν πληρούν τα κριτήρια προσβασιμότητας τους.
Κάθε δήμος έχει την υποχρέωση να επιλέξει ειδικό χώρο σε ισόγειο όροφο όπου θα εγκατασταθούν τα παραβάν, θα πληροί τα κριτήρια προσβασιμότητας ατόμων ΑμεΑ, θα διαθέτει προδιαγραφές πυρασφάλειας, ενώ ο τίτλος τους θα είναι ευανάγνωστος και εύκολος στην αναγνώριση από τους ίδιους του εκλογείς και τους συνοδούς τους.
Οι πολίτες θα επιδεικνύουν τα στοιχεία της ταυτότητάς τους στον αρμόδιο δικαστικό αντιπρόσωπο του εκλογικού τμήματος, ο οποίος θα επαληθεύσει την εγγραφή του εκλογέα στον εκλογικό κατάλογο και θα βεβαιώνει την ταυτοπροσωπία. Στη συνέχεια, θα προσέρχεται στον χώρο υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα έχοντας μαζί του όλα τα ψηφοδέλτια, ένα ακόμη λευκό, καθώς και έναν φάκελο με σφραγίδα και μονογραφή για την εισαγωγή του ψηφοδελτίου.
Στο χώρο του παραβάν αποκλειστική πρόσβαση θα έχει ο εκλογέας, ενώ εφόσον κριθεί απαραίτητο θα μπορεί να τον συνοδεύσει είτε ο δικαστικός αντιπρόσωπος είτε ο συνοδός του εκλογέα παρουσία του δικαστικού αντιπροσώπου. Ο τελευταίος θα βοηθά στην έκφραση της επιθυμίας ψήφου του ατόμου ΑμεΑ, με απόλυτη διακριτικότητα, εχεμύθεια και μυστικότητα. Επιπλέον, επιτρέπεται και η είσοδος σκύλων βοηθείας.
Τέλος, κατά την έξοδο του εκλογέα από το παραβάν, ο δικαστικός αντιπρόσωπος θα παραλαμβάνει τον φάκελο που περιέχει το επιλεγμένο ψηφοδέλτιο και το μεταφέρει στο αντίστοιχο εκλογικό τμήμα όπου είναι εγγεγραμμένος να ψηφίσει ο εκλογέας και τον ρίχνει στην κάλπη, ενώ ενημερώνει τον εκλογικό κατάλογο και την αρμόδια εφορευτική επιτροπή.
