Όλες οι ειδήσεις

Στην εποχή μας, η ενέργεια, η διαχείριση των σκουπιδιών αλλά και η ύπαρξη οργανωμένων  χώρων  άθλησης και αναψυχής με την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων μας αποτελούν μείζον ζήτημα.

Στην Ελλάδα, η διαχείριση των απορριμμάτων βρίσκεται σε δραματικό σημείο και μόνο ελάχιστες μεμονωμένες ενέργειες, με δύο τρεις σύγχρονους σταθμούς ανακύκλωσης αποτελούν φωτεινό παράδειγμα. Ένα τέτοιο είναι αυτό της περιφέρειας Ηπείρου στο Ελευθεροχώρι το οποίο από μόνο του δε φτάνει για τη συνολική αντιμετώπιση των απορριμμάτων. Η αντίληψη στον τρόπο αντιμετώπισης διαφέρει από χώρα σε χώρα. Υπόδειγμα μεταξύ άλλων είναι η Κοπεγχάγη.

Κάπου αλλού τέτοιοι σταθμοί απλά εντυπωσιάζουν

Το Copenhill της Δανίας, το οποίο αποτελεί υπόδειγμα δεν προέρχεται από σκηνικό ταινίας επιστημονικής φαντασίας. Πρόκειται για το αποτέλεσμα ενός οράματος που θέλει την αρμονική συνύπαρξη του ανθρώπου με αυτά που παράγει στην καθημερινότητά του, τα απόβλητα τα οποία, με την εξέλιξη της επιστήμης πλέον, είναι εξαιρετικά χρήσιμα, διότι παράγουν όπως και εδώ, ενέργεια. Στην προκειμένη περίπτωση όμως, αποτελεί και ένα ευφυέστατο πεδίο αθλητικών δραστηριοτήτων και μάλιστα τέτοιο που στη συγκεκριμένη περίπτωση καλύπτει ένα μεγάλο κενό για συγκεκριμένες δραστηριότητες εξαιτίας της έλλειψης υψιπέδων λόγω του φυσικού ανάγλυφου της χώρας.

Στην δική μας χώρα κανένας δε θέλει έναν ΧΥΤΑ στην περιοχή του ενώ στην Κοπεγχάγη, στο κέντρο της πρωτεύουσας της Δανίας, μετέτρεψαν ένα εργοστάσιο αποτέφρωσης αποβλήτων και παραγωγής ενέργειας, το Amager Bakke, σε ένα απίστευτο σκηνικό για αθλητικές δραστηριότητες. Μία πανέμορφη πίστα σκι, που ενώ λειτουργεί το εργοστάσιο προσφέρει ταυτόχρονα αναψυχή στους επισκέπτες του, πλειονότητα των οποίων θα μεταβεί εκεί όχι για να δει με ποιον τρόπο τα απορρίμματα μετατρέπονται σε ενέργεια αλλά για να θαυμάσει την πίστα του σκι στην οροφή του εργοστασίου καθώς και τον υψηλότερο τοίχο αναρρίχησης στον κόσμο με πλάτος δέκα μέτρα και ύψος σχεδόν 90 μέτρα.

Κύριος στόχος του Copenhill  όμως, είναι η περαιτέρω αφύπνιση των κατοίκων της Κοπεγχάγης και ολόκληρης της Δανίας όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος. Τα «απορρίμματα χρησιμοποιούνται για πολλούς σκοπούς – όπως η ανακύκλωση και, φυσικά, η παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας».

Συνδυάζοντας την υψηλή τεχνολογία με τον ευφυή και λειτουργικό αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, το πρότυπο αυτό εργοστάσιο αναδεικνύει έναν νέο τρόπο αντίληψης της δημόσιας αρχιτεκτονικής ως τέχνη του περιβάλλοντος, εντός του περιβάλλοντος, χαράσσοντας έτσι τον δρόμο προς τις βιώσιμες μητροπόλεις του μέλλοντος.

Η εγκατάσταση εκτός των άλλων αποτελεί ένα τεχνητό βουνό με βλάστηση, πίστα για σκι, πεδίο αναρρίχησης, χώρους αναψυχής, λειτουργώντας ως τοπόσημο και τουριστικός προορισμός στην Κοπεγχάγη, όπου τέτοια εγχειρήματα είναι πράγματι δυνατά.

Το εργοστάσιο διαχειρίζεται τα απορρίμματα περίπου 550.000 κατοίκων και 45.000 επιχειρήσεων, και παράγει ρεύμα και θέρμανση για 150.000 νοικοκυριά (σ.σ.: γύρω στους 400.000 τόνους απορριμμάτων ετησίως καταλήγουν σε καύση).

Στην ανησυχία του πως είναι δυνατόν ένας χώρος αναψυχής στην πρωτεύουσα της Δανίας να συνυπάρχει με ένα εργοστάσιο καύσης απορριμμάτων ακριβώς δίπλα στο υδάτινο στοιχείο, η απάντηση βρίσκεται στο ακολουθούμενο μοντέλο του τριπλού καθαρισμού των εκπομπών ρύπων, πρώτα ηλεκτροστατικά, μετά με φίλτρα και στη συνέχεια ο καπνός «πλένεται» με νερό, το οποίο επαναχρησιμοποιείται.

Ένα εργοστάσιο καύσης απορριμμάτων στην καρδιά της πόλης, ακριβώς δίπλα στη θάλασσα  που είναι ταυτόχρονα ένα τεχνητό βουνό για ένα πλέγμα αθλητικών δραστηριοτήτων και επιπλέον αποτελεί τοπόσημο και τουριστικός προορισμός.

Λίγες πληροφορίες ακόμη για το «Copenhill» είναι ένα ακόμα από τα έργα εκείνα με τα οποία η «μικρή» Δανία καθιερώνεται ως «μεγάλη» δύναμη στις περιβαλλοντικές τεχνολογίες αλλά και την αρχιτεκτονική. Πρόκειται για  ένα κτίριο που φθάνει τα 85 μέτρα σε ύψος, με μια τελευταίας τεχνολογίας βιομηχανική εγκατάσταση η οποία έχει μετατραπεί σε ένα «αστικό βουνό». Από την κορυφή του ξεκινά μια πίστα τεχνητού σκι, μήκους 450 μέτρων, με κλίση από 45% στο υψηλότερο σημείο της έως 14% στο χαμηλότερο. Τέσσερις αναβατήρες σκι (σ.σ. στην ουσία κυλιόμενοι διάδρομοι) οδηγούν από το χαμηλότερο επίπεδο στην κορυφή, όπου βρίσκεται ένα εστιατόριο με υπέροχη θέα, που προσφέρει υγιεινά δανέζικα πιάτα. Στη βάση βρίσκεται ένα «afterski cafe & bar», ένας χώρος ενοικίασης εξοπλισμού σκι και ένα επώνυμο κατάστημα.

Συνολικά το Copenhill καταλαμβάνει έκταση 17.000 τετραγωνικών μέτρων. «10.000 τ.μ. είναι η πίστα του σκι. Παράλληλα, με την πίστα του τεχνητού σκι – η οποία είναι κατασκευασμένη από ένα ειδικό υλικό στην Ιταλία και ανακυκλώνεται όταν φθαρεί – βρίσκεται ένα μονοπάτι για περπάτημα και τρέξιμο, μήκους 490 μέτρων. Επίσης, στην ίδια εγκατάσταση έχει δημιουργηθεί και ένας τοίχος αναρρίχησης, ύψους 85 μέτρων. Η επίσκεψη στον χώρο και η χρήση του είναι δωρεάν. Οι πολίτες πληρώνουν μόνο για τη χρήση των αναβατήρων ή για να ανεβούν στον τοίχο αναρρίχησης. Η κορυφή είναι επισκέψιμη και μέσω γυάλινου ανελκυστήρα, από τον οποίο κάποιος βλέπει το εσωτερικό του εργοστασίου καύσης.

Θαυμασμό και ταυτόχρονα μελαγχολία προκαλεί ένα τόσο αξιοθαύμαστο project. Θαυμασμό γιατί η επιστήμη εξελίσσεται και ευρίσκει βιώσιμες λύσεις για τη διαχείριση των απορριμμάτων και μάλιστα με θετικό ενεργειακό αποτύπωμα. Μελαγχολία γιατί αν μεταφερθούμε στη δική μας πόλη θα δούμε πως  στο μαγευτικό φυσικό αθλητικό πεδίο που μας χάρισε ο Δημιουργός και όπου μπορούμε να έχουμε αθλητικές δραστηριότητες, τρέξιμο, περπάτημα, ποδήλατο, αθλοπαιδιές, αναψυχή και ψυχαγωγία, κ.α., το μετατρέψαμε σε κάτι άλλο, και εξηγώ: Έχουμε εδώ και 10ετίες το εργοτάξιο του Δήμου με τα απορριμματοφόρα και τους κάδους απορριμμάτων κυριολεκτικά  μέσα στη λίμνη εμποδίζοντας ταυτόχρονα και τις διάφορες αθλητικές δραστηριότητες οι οποίες είναι απολύτως συμβατές με το φύση. Δίπλα ακριβώς από το εργοτάξιο υπάρχουν πολύτιμες  εκτάσεις που ανήκουν στο ΤΑΙΠΕΔ στην περιοχή της Λιμνοπούλας, οι οποίες εδώ και χρόνια επίσης  αποτελούν σημείο υποδοχής απορριμμάτων!

Πόσο οξύμωρο. Όλα ανάποδα Οι Δανοί μετέτρεψαν το διαχείριση ενός προβλήματος της καθημερινότητας σε ευκαιρία για άθληση αναψυχή και ποιότητα ζωής ενώ εμείς αντιθέτως τη μεγάλη φυσική ευκαιρία σε μεγάλο πρόβλημα. Και όλα αυτά στο όνομα των επιλεκτικών απαγορεύσεων.

Μήπως, μας λείπουν οι κορυφαίοι μηχανικοί και περιβαλλοντολόγοι, μήπως μας λείπουν οι γνώστες του αθλητικού γνωστικού αντικειμένου, μήπως μας λείπουν πολίτες με ωραίες ιδέες; Φυσικά και όχι.

Απλά απαιτείται  όραμα και η διάθεση για επιτελική δουλειά. Διάθεση, ακόμη και για ολομέτωπη σύγκρουση με τις ιδεολογικές μειοψηφίες που «πουλούν» επιλεκτική οικολογία επιχειρούν να ορίσουν  την πόλη μας ως μια πόλη στην οποία 120.000 άνθρωποι  έχουν μικρότεροι αξία από τα διάφορα είδη κουνουπιών. Διευκρινίζω με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο πως δεν  καταλογίζω την ευθύνη μόνο στην παρούσα Δημοτική αρχή, θα ήταν άδικο παρ’ ότι και από το 2019 μέχρι σήμερα δεν έγινε γνωστή τουλάχιστο, κάποια  ενέργεια προς την κατεύθυνση αυτή.

Το πρόβλημα του εργοταξίου του Δήμου Ιωαννιτών στον Άγιο Νικόλαο Κοπάνων είναι πρόβλημα δεκαετιών. Απλώς για πολλούς δεν αποτελεί  πρώτη προτεραιότητα η απομάκρυνση του, αλλά η απομάκρυνση των γηγενών κατοίκων  στις περιοχές του Μάτσικα, στο Περάματος, της Αμφιθέας, των Λογγάδων, της Καστρίτσας, του Κατσικά, της Ανατολής και των Ιωαννίνων.

Στην περιοχή των Λογγάδων και όχι μόνο μάλιστα, ελήφθησαν αποφάσεις αναγκαστικώς απαλλοτριώσεων  στις ιδιοκτησίες των γεωργών του μόχθου, χωρίς ωστόσο η δημόσια διοίκηση να προχωρήσει ποτέ σε καμία ενέργεια περαιτέρω αποζημίωσης των ιδιοκτητών η κάποιας αξιοποίησης  εδώ και 13 ολόκληρα χρόνια κρατώντας τους σε πρωτοφανή και προκλητική ομηρείας στις ίδιες τους τις περιουσίες. Είχαμε προειδοποιήσει για αυτό το τραγικό σφάλμα και τα αδιέξοδα που θα δημιουργήσει και ως εισηγητής του Π.Δ. Λίμνης στο Περιφερειακό Συμβούλιο το 2011 από τη θέση του Αντιπεριφερειάρχη και παρά τις υποσχέσεις δεν έγινε απολύτως καμία ενέργεια από την τότε Αποκεντρωμένη Διοίκηση.

Πόσο αναχρονιστική πολιτική επιλογή: Αφήνω τα απορριμματοφόρα του Δήμου και  τους κάδους απορριμμάτων, αρκετά σκουπίδια μέσα στη λίμνη στο δίπλα δρόμο που οδηγεί στο φημισμένο Σπήλαιο Περάματος ενώ ταυτόχρονα αρπάζω τα χωράφια αγροτών οι οποίοι από το παλιό λιμάνι των Λογγάδων και της Ντραμπάτοβας τροφοδοτούσαν κάποτε ολόκληρη τη πόλη.

Διερωτώμαι σε ποιά πόλη του κόσμου με λίμνη, ποτάμια ή θάλασσα δεν υπάρχουν περιπατόδρομοι, ποδηλατόδρομοι και ήπιες δραστηριότητες αναψυχής δίπλα στο υγρό στοιχείο οι οποίες σε τελική ανάλυση αναβαθμίζουν αποδεδειγμένα το οικοσύστημα και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων.

Σε ποια πόλη της Ευρώπης με ταυτοποιημένη οικολογική συνείδηση όπως αυτές των Σκανδιναβικών χωρών οι οποίες είναι αναπτυγμένες  πάνω σε πλεύσιμους ποταμούς και λίμνες, δε στηρίζεται η οικονομία τους στην περίμετρο του υγρού στοιχείου και όχι στην άναρχη  υπερ-συσσώρευση δραστηριοτήτων σε ένα – δύο σημεία. Σε ποιά πόλη της Ευρώπης αποτελεί ανάθεμα η ήπια συμβατή με τη φύση ανάπτυξη με καινοτόμες ιδέες των πολιτών. Τέλος, σε ποιά πόλη της Ευρώπης  με απαράμιλλη φυσική ομορφιά όπως η πόλη μας αποξενώνει τους κατοίκους της από το φυσικό τους  περιβάλλον και τους οργανισμούς (ζώα, φυτά) που ζουν σε αυτό και που μέσα από τις αλληλεπιδράσεις τους αναπτύσσεται μια δυναμική ισορροπία μεταξύ τους;

Αυτονόητο είναι πως μέσα από το συγκεκριμένο άρθρο δεν προτείνω τη δημιουργία ενός Amager Bakke, στον Άγιο Νικόλαο στη θέση του πιο ντροπιαστικού θεάματος της πόλης. Προτείνω απλά την άμεση κινητοποίηση όλων μας προς την κατεύθυνση  της μετεγκατάστασης του εργοταξίου σε διαφορετικά πρότυπα και ταυτόχρονα τη μετατροπή των κτιρίων σε κέντρο ήπιας άθλησης των πολιτών, παρατήρησης, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, μικρών συνεδρίων για τη φύση και την άθληση ή και άλλως προτάσεων από σκεπτόμενους  πολίτες. Προτείνω επίσης ξεκάθαρα τη διέλευση του ποδηλατόδρομου μέσα από το χώρο του εργοταξίου  και τη σύνδεσή του με ξύλινα μονοπάτια και σχετικά στενές ξύλινες γέφυρες πεζών και ποδηλάτων όπου χρειάζεται μέσα στους καλαμιώνες και φυσικά έξω από τις ιδιοκτησίες.

Για τους θιασώτες της άποψης πως αυτό δεν γίνεται για οικολογικούς λόγους και θα εφεύρουν κάποιο  οικολογικό πρόσχημα  όπως συνηθίζουν, προκαταβολικά τους απαντώ: Δείτε τι γίνεται στις πλέον οικολογικές λίμνες του κόσμου καθώς και στις ομορφότερες και καθαρότερες αστικές λίμνες με πληθυσμούς μικρότερους ή μεγαλύτερους από τον δικό μας, πως οι αναχρονιστικές προκαταλήψεις των οριζόντιων απαγορεύσεων στην αδύναμη πλευρά δημιουργεί τα αντίθετα προς την οικολογία αποτελέσματα. Δείτε απλά τους λόγους για τους οποίους οι πόλεις αυτές αξιοποιούν το πλεονέκτημα του υγρού στοιχείου προς την κατεύθυνση τόσο της αναβάθμισης της ποιότητας ζωής των πολιτών όσο και στη δημιουργία μοναδικών λόγων προορισμού προς τους πιθανούς επισκέπτες.

Με την ελπίδα πως θα ανοίξει επιτέλους ένας ουσιαστικός διάλογος φορέων στο πλαίσιο της ολιστικής αντιμετώπισης του λιμναίου οικοσυστήματος το οποίο αποτελεί την καρδιά ενός αστικού δήμου χιλιάδων ανθρώπων με ιδέες και τεκμηριωμένες και υλοποιήσιμες προτάσεις, και κυρίως με δράση.

Ας το ονομάσουμε κοινή λογική, κάπου αλλού το ονομάζουν «Ηδονιστική Βιωσιμότητα» ή αλλιώς να σώσουμε τον πλανήτη ενόσω διασκεδάζουμε, και εκεί τα κατάφεραν.